środa, 15 listopada 2017

BG: Imiesłów dokonany "elowy"

Po dłuugiej przerwie o tym, jak tworzy się imiesłów przymiotnikowy czynny czasu przeszłego dokonanego, czyli tak zwany imiesłów elowy, który jest częścią niektórych czasów przeszłych.


Przypomnij sobie, jak tworzy się aoryst.

Imiesłów elowy tworzy się od aorystu poprzez zastąpienie końcówki przyrostkami:
- dla rodzaju męskiego,
-ла - dla rodzaju żeńskiego,
-ло - dla rodzaju nijakiego,
-ли - dla liczby mnogiej,
np.
седнах: седнал, седнала, седнало, седнали
писах: писал, писала, писало, писали
направих: направила, направило, направили
загубих: загубил, загубила, загубило, загубили

Trochę inaczej tworzy się ten imiesłów od czasowników, które kończą się na -ох.

Jeżeli przed końcówką -ох występuje т lub д, to -тох i -дох zastępuje się przyrostkami -л, -ла, -ло, -ли, np.
четох: чел, чела, чело, чели
дадох: дал, дала, дало, дали
ядох: ял, яла, яло, яли

Jeżeli przed końcówką -ох jest inna spółgłoska, to -ox zastępuje się przyrostkami -ъл, -ла, -ло, -ли, np.
пекох: пекъл, пекла, пекло, пекли
донесох: донесъл, донесла, донесло, донесли

W języku bułgarskim występuje tzw. zmienne я, które w liczbie mnogiej przechodzi w е. Bardzo często spotkamy się z tym zjawiskiem w imiesłowach np.
живял, живяла, живяло, живели (nie живяли)
пял, пяла, пяло, пели (nie пяли)
видял, видяла, видяло, видели (nie видяли).
To są formy literackie, natomiast w języku mówionym bardzo często spotkamy я w liczbie mnogiej.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz