poniedziałek, 14 stycznia 2013

BG: Powitania i pożegania


Każdą rozmowę zaczynamy od przywitania, dlatego ten temat jest zazwyczaj na początku każdego podręcznika do nauki języka. Od powitań zacznę zatem i ja.

Поздрави – Powitania, pozdrowienia

 
Witając się z kimś przed południem, mówimy w Bułgarii Добро утро!, bo утро to poranek. Po południu mówimy po prostu Добър ден! Jeśli nastanie już wieczór (вечер), to wtedy mówimy Добър вечер! Tu ważna rzecz – w języku bułgarskim wieczór jest rodzaju żeńskiego – тази вечер, w powitaniu Добър вечер! przymiotnik добър (dobry) jest jednak rodzaju męskiego. Dlaczego? Jest to archaizm, który świadczy o tym, że kiedyś rzeczownik ten był rodzaju męskiego.

Jak witają się znajomi? Mówią najczęściej Здрасти! (Cześć!) lub Здравей! (Witaj! Cześć!). W podobny sposób możemy powitać także osoby, z którymi nie jesteśmy na „ty”, trzeba jednak użyć formy grzecznościowej, która jest równa 2 os. l.mn. – Здравейте! Tego samego zwrotu użyjemy, gdy chcemy przywitać grupę osób.

Bułgarzy mają również swoje How are you? – Как си?, które my tłumaczymy, jako Jak leci? Jak się masz? Taki zwrot obowiązkowo musi paść po powitaniu, dlatego tu o nim piszę. Gdy chcemy zapytać w formie grzecznościowej, mówimy Как сте? (Jak się Pani/Pan/Państwo miewa/miewają?). Gdy chcemy odpowiedzieć, że dobrze, mówimy – Благодаря, добре съм, а ти? (Dziękuję, dobrze, a ty?) lub а Вие? (a Pani/Pan/Państwo?). Możemy także odpowiedzieć, że mamy się лошо (źle), горе-долу (tak sobie) albo wręcz przeciwnie – супер (super), много добре (bardzo dobrze) czy екстра (ekstra, świetnie).

Сбогувания – Pożegnania 

 
Gdy chcemy się pożegnać, mówimy najczęściej Довиждане! (Do widzenia!). Wśród znajmych mówi się jednak częściej po prostu Чао! (Cześć!). Ważne, że чао możemy użyć tylko na pożegnanie, a nie jak to jest w Macedonii czy Serbii, także na powitanie. Żegnając się, możemy powiedzieć również Доскоро виждане! (Do zobaczenia wkrótce!) lub w skrócie Доскоро!

Пожелания – Życzenia 


Gdy się z kimś rozstajemy, miło jest życzyć mu miłego dnia – Приятен ден!, miłego wieczoru – Приятна вечер!, dobrej (po bułg. lekkiej nocy) Лека нощ! (w skrócie Лека!) czy też miłych snów – Хубави сънища!


Приятен ден ви желая!