ALB: Ćwiczenia na czytanie i pisanie – Analfabetyzm na świecie

Krótki tekst o analfabetyzmie i kilka ćwiczeń z nim związanych. Zapraszam!

1. Przeczytaj cały tekst, nie korzystając ze słownika.

Në botë jetojnë 774 milionë analfabetë

Lufta kundër analfabetizmit në botë po çalon. Synimi i bashkësisë ndërkombëtare që në vitin 2015 të përgjysmohet analfabetizmi, përfundimisht do të dështojë, konstaton organizata botërore e kulturës, UNESCO.

Me gjithë faktin se nga viti 1990 numri i analfabetëve në botë ka rënë për 100 milionë, reduktimi i analfabetizmit në botë po ecën tepër ngadalë.
Numri i personave të rritur që vazhdojnë të mos dinë shkrim e lexim mbërrin 774 milionë në gjithë botën, që është numër ende shumë i madh. 123 milionë veta nga kjo shifër janë të rinj në moshën 15 deri në 24 vjeçare. Dy të tretat e analfabetëve, sipas UNESCO-s janë femra, transmeton albinfo.

Źródło 

2. Napisz w dwóch zdaniach, o czym był ten tekst.

3. Przetłumacz cały tekst na język polski, korzystając z poniższego słowniczka. Jeśli jakiegoś słówka nie znajdziesz w słowniczku, skorzystaj z tej strony.

Fjalori

luft/ë, a, ëra, ërat – wojna

kundër – przeciwko

analfabetiz/ëm, mi – analfabetyzm

çaloj – kuleć, utykać, szwankować

synim, i, e, et – cel, zamierzenie

bashkësi, a ndërkombëtare – wspólnota międzynarodowa

përgjysmoj – przepołowić, zmniejszyć o połowę

dështoj – ponieść klęskę, przegrać, poronić

konstatoj – stwierdzić
ka rënë (perfect od czasownika "bie") – spaść, upaść

eci – chodzić, poruszać się

tepër – dużo, zbyt

ngadalë – wolno
mbërrij – osiągnąć, dotrzeć

në moshën – w wieku

4. Teraz pracuj na tekście polskim – spróbuj go przetłumaczyć na język albański, a potem skonfrontuj go z oryginalnym tekstem.

5. Napisz słownie liczby występujące w tekście.

2015

1990

774 milionë

123 milionë

15 deri në 24 vjeçare

6. Wypisz nieznane słówka i się ich naucz :)

Odpowiedzi:

3. Przykładowe tłumaczenie tekstu.

Na świecie żyje 774 mln analfabetów

Wojna przeciwko analfabetyzmowi na świecie kuleje. Zamiar wspólnoty międzynarodowej, aby w 2015 roku zmniejszyć go o połowę, ostatecznie się nie powiedzie, twierdzi światowa organizacja kultury, UNESCO.

Pomimo faktu, że od 1990 roku liczba analfabetów na świecie spadła o 100 milionów, proces zmniejszenia analfabetyzmu na świecie jest zbyt wolny.

Liczba dorosłych, którzy wciąż nie umieją pisać i czytać osiągnęła na całym świecie 774 miliony, co wciąż jest wysoką liczbą. 123 miliony z tej liczby stanowi młodzież w wieku od 15 do 24 lat. Dwie trzecie analfabetów, według UNESCO, to kobiety, podaje albinfo.

5. Jeśli masz problem, przypomnij sobie, jak zapisuje się liczby po albańsku (klik).
2015 – dy mijë e pesëmbëdhjetë

1990 – një mijë e nëntëqind e nëntëdhjetë

774 milionë – shatëqind e shatëdhjetë e katër milionë

123 milionë – njëqind e njëzet e tre milionë

15 deri në 24 vjeçare – pesëmbëdhjetë deri në njëzet e katër vjeçare