ALB: Zaimki osobowe

W poście o celowniku pojawiły się formy zaimków w tym przypadku. Dziś zapraszam na wszystkie zaimki osobowe.

Pełne formy zaimków osobowych

liczba pojedyncza				liczba mnoga
	1 os.	2 os.	3 os.	1 os.	2 os.	3 os.
Mianownik	unë	ti	ai, ajo	ne	ju	ata, ato
Dopełniacz	-	-	i atij, i asaj	-	-	i atyre
Celownik	mua	ty	atij,asaj	neve	juve	atyre
Biernik	mua	ty	atë	ne	ju	ata, ato
Ablatyw	meje	teje	atij, asaj	nesh	jush	atyre

Jak widzicie, formy zaimków 1 i 2 os. dopełniacza nie istnieją. W tej funkcji używa się zaimków dzierżawczych.

W wyrażeniach przyimkowych pełne formy mogą występować także w skróconych wariantach:

liczba pojedyncza			liczba mnoga
	rodzaj męski	rodzaj żeński	rodzaj męski	rodzaj żeński
Biernik	të	të	ta	to
Ablatyw	tij	saj	tyre	tyre

Przykłady:

S’mund të mbaroj të mendoj për atë/të. – Nie mogę przestać o niej (nim) myśleć.

A do të shkosh me ato/to në kinema? – Pójdziesz z nimi do kina?

Sipas asaj/saj unë jam e bukur. – Według niej jestem piękna.

Krótkie formy zaimków osobowych

liczba pojedyncza				liczba mnoga
	1 os.	2 os.	3 os.	1 os.	2 os.	3 os.
Celownik	më	të	i	na	ju	u
Biernik	më	të	e	na	ju	i

Krótkie formy zaimków występują tylko w celowniku i bierniku. Są one powtórzeniem dopełnienia i występują zazwyczaj bezpośrednio przed czasownikiem. Krótkie formy – w przeciwieństwie do języka polskiego – mogą rozpoczynać zdanie.

Przykłady:

E pashë Dritën dje. – Widziałam wczoraj Dritę.

Mua më pëlqen të lexoj libra. – Lubię czytać książki.

E di. – Wiem to.

A do të më thuash, çfarë ke bërë? – Powiesz mi, co robiłaś?

I thashë babait se nuk mund të vij. – Powiedziałam ojcu, że nie mogę przyjść.

U dërgova një letër. – Wysłałam im list.